Lekcja 4 klasa 3

T: Sieci komputerowe.

Sieć komputerowa – zbiór komputerów i innych urządzeń połączonych ze sobą kanałami komunikacyjnymi. Sieć komputerowa umożliwia wzajemne przekazywanie informacji oraz udostępnianie zasobów własnych między podłączonymi do niej urządzeniami, tzw. „punktami sieci”.

Przeznaczenie 
Głównym przeznaczeniem sieci komputerowej – ideą dla której została stworzona i wciąż jest ulepszana i rozwijana – to ułatwienie komunikacji pomiędzy ludźmi, będącymi faktycznymi użytkownikami sieci. Sieć umożliwia łatwy i szybki dostęp do publikowanych danych, jak również otwiera techniczną możliwość tworzenia i korzystania ze wspólnych zasobów informacji i zasobów danych. W sensie prawnym, i w pewnym przybliżeniu, użytkownicy sieci komputerowej są również jej beneficjentami.

Cechy użytkowe sieci komputerowej

• ułatwienie komunikacji między ludźmi.

Korzystając z sieci, ludzie mogą komunikować się szybko i łatwo przy wykorzystaniu odpowiednich programów komputerowych i oferowanych w danej sieci usług sieciowych. W odniesieniu do sieci Internet należy wyróżnić dwa rodzaje programów i skojarzone z nimi usługi:


1. klient poczty elektronicznej – poczta elektroniczna,
2. przeglądarka internetowa – World Wide Web.

• udostępnianie plików, danych i informacji.

W środowisku sieciowym, upoważnieni użytkownicy mogą uzyskiwać zdalny dostęp do danych i informacji przechowywanych na innych komputerach w sieci, jak również sami mogą udostępniać posiadane zasoby.

• udostępnianie zasobów sprzętowych.

W środowisku sieciowym każdy, podłączony do sieci komputer, może uzyskać dostęp do urządzeń peryferyjnych, uprzednio udostępnionych do wykorzystania sieciowego, takich jak np. drukarki sieciowe czy udostępnione pamięci masowe.

• uruchamianie programów na komputerach zdalnych.

Użytkownicy mający dostęp do sieci mogą uruchamiać na swoich komputerach programy zainstalowane na komputerach zdalnych. Takich użytkowników nazywa się również użytkownikami zdalnymi,

• rozpowszechnianie Wolnego i Otwartego Oprogramowania.

Sieć komputerowa, a w szczególności Internet, stymuluje rozwój i upowszechnianie oprogramowania tworzonego i udostępnianego na zasadach licencji GPL.




Składniki sieci komputerowej




• hosty – czyli komputery sieciowe, dzięki którym użytkownicy mają dostęp do sieci;
• serwery – stale włączone komputery o dużej mocy obliczeniowej, wyposażone w pojemną i wydajną pamięć operacyjną i pamięć masową;
• medium transmisyjne – nośnik informacji, realizujący funkcję kanału komunikacyjnego. Są to kable: miedziane i światłowodowe i/lub fale radiowe;
• sprzęt sieciowy – koncentratory, przełączniki, routery, karty sieciowe, modemy, punkty dostępu;
• oprogramowanie – programy komputerowe zainstalowane na hostach, serwerach i innych urządzeniach sieciowych.

Topologia sieci komputerowej

• gwiazda – komputery są podłączone do jednego, centralnego punktu zwanego koncentratorem lub przełącznikiem;

• gwiazda rozszerzona – posiada punkt centralny i punkty poboczne. Często spotykana topologia dla sieci standardu Ethernet;

• hierarchiczna – struktura podobna do drzewa binarnego;

• magistrala – komputery współdzielą jeden nośnik kablowy;

• pierścień – komputery są połączone pomiędzy sobą odcinkami kabla tworząc zamknięty pierścień, np. token ring;

• pierścień podwójny – komputery są połączone dwoma odcinkami kabla, np. FDDI;

• siatka – sieć rozszerzona o połączenia nadmiarowe. Rozwiązanie stosowane w sieciach, w których jest wymagana wysoka niezawodność działania.

Sprzęt sieciowy

• Router – urządzenie sieciowe pracujące w trzeciej warstwie modelu OSI. Służy do łączenia różnych sieci komputerowych (różnych w sensie informatycznym, czyli np. o różnych klasach, maskach itd.), pełni więc rolę węzła komunikacyjnego. Na podstawie informacji zawartych w pakietach TCP/IP jest w stanie przekazać pakiety z dołączonej do siebie sieci źródłowej do docelowej, rozróżniając ją spośród wielu dołączonych do siebie sieci. Proces kierowania ruchem nosi nazwę trasowania, routingu lub routowania.

• Koncentrator sieciowy (także z ang. hub) – urządzenie pozwalające na przyłączenie wielu urządzeń sieciowych do sieci komputerowej o topologii gwiazdy. Najczęściej spotykane w wersji 4-, 8-, 16- lub 24-portowej.

• Przełącznik (komutator, także z ang. switch) – urządzenie łączące segmenty sieci komputerowej pracujące głównie w drugiej warstwie modelu ISO/OSI (łącza danych), jego zadaniem jest przekazywanie ramki między segmentami sieci z doborem portu przełącznika, na który jest przekazywana.

• Karta sieciowa (ang. NIC – Network Interface Card) – karta rozszerzenia, która służy do przekształcania pakietów danych w sygnały, które są przesyłane w sieci komputerowej. Karty NIC pracują w określonym standardzie, np. Ethernet, Token Ring,FDDI, ArcNet, 100VGAnylan.

• Modem (od ang. MOdulator-DEModulator) – urządzenie elektroniczne, które moduluje sygnał w celu zakodowania informacji cyfrowych, tak by mogły być przesyłane w wybranym medium transmisyjnym, a także demoduluje tak zakodowany sygnał w celu dekodowania odbieranych danych.

• Punkt dostępu, punkt dostępowy (PD) (ang. access point, AP) – urządzenie zapewniające hostom dostęp do sieci komputerowej za pomocą bezprzewodowego nośnika transmisyjnego jakim są fale radiowe.
• Punkt dostępowy jest zazwyczaj mostem łączącym bezprzewodową sieć lokalną (WLAN) z siecią lokalną (LAN). W związku z tym punkt dostępowy musi posiadać co najmniej dwa interfejsy sieciowe
• bezprzewodowy działający w oparciu o standard IEEE 802.11 (Wi-Fi)przewodowy służący połączeniu PD z siecią standardu IEEE 802.3 (Ethernet) bądź modem standardu DSL

• 
  
  

Lekcja 3 klasa 3

T: BIOS i systemy operacyjne.

1.BIOS– zapisany w pamięci stałej zestaw podstawowych procedur pośredniczących pomiędzy systemem operacyjnym a sprzętem. Posiada on własną pamięć, w której znajdują się informacje dotyczące daty, czasu oraz danych na temat wszystkich urządzeń zainstalowanych na naszym komputerze. Jest to program zapisany w pamięci ROM płyty głównej oraz innych kart rozszerzeń takich jak np. karta graficzna.

Funkcja	Opis
00h	Sprowadza wewnętrzne rejestry kontrolera do ściśle określonego stanu początkowego. Operacja, która wykonywana jest aktualnie zostaje przerwana.
01h	Zostaje odczytany status ostatniej operacji. Funkcja odtwarza w rejestrze AH bajt statusu taki sam jak po ostatnio przeprowadzonej operacji bez względu na to jak dawno się zakończyła.
02h	Jeden lub kilka sektorów z dysku zostaje odczytanych przez funkcję 02h. W pamięci umiejscawiane są wszystkie przeczytane sektory, zaczynając od adresu podanego w ES:BX, ewentualnie zamazując inne dane. Do obowiązku programisty należy zarezerwowanie odpowiedniej ilości wolnego miejsca.
03h	Funkcja ta jest odpowiednikiem funkcji 02h. Różnica polega na tym, że jako sektor zapisywane są zawsze pełne 512- bajtowe bloki pamięci (zaczynając od adresu ES: BX) nawet wtedy, gdy nie posiadają one wyłącznie danych, które zostały umieszczone tam przez programistę.
04h	Funkcja przeprowadzając czytanie próbne, sprawdza poprawność kodów ECC.
05h	Sektory ścieżki lub cylindra zostają sformatowane. Dla każdego sektora oddzielnie w pamięci należy przygotować odpowiednie, czterobajtowe bloki danych. Funkcja ta nie może być stosowana w dyskach posiadających własny zintegrowany kontroler np. IDE lub posługujących się tłumaczeniem.
06h	Ścieżka posiadająca uszkodzony sektor (więcej niż jeden) jest znakowana jako zła. Uniemożliwia to zapis jakichkolwiek danych. Funkcja obsługuje prawidłowo jedynie kontroler dysku twardego modelu XT. Funkcja ta nie może być stosowana w dyskach posiadających własny zintegrowany kontroler np. IDE lub posługujących się tłumaczeniem.
07h	Zostaje sformatowany cały dysk zaczynając od podanego cylindra. Funkcja obsługuje prawidłowo jedynie kontroler dysku twardego modelu XT. Funkcja ta nie może być stosowana w dyskach posiadających własny zintegrowany kontroler np. IDE lub posługujących się tłumaczeniem.
08h	Funkcja informacyjna. Dostarcza informacje na temat parametrów geometrycznych napędu.
09h	Następuje dopasowanie geometrycznych parametrów napędu. Jeżeli parametry geometryczne dysku twardego nie odpowiadają żadnemu z modeli „umieszczonych” na stałe w programie setup, zazwyczaj jest możliwość wyboru typu dodatkowego, zazwyczaj 47. Pozwala to na swobodne określenie geometrii napędu. Do dwóch 16 – bitowych tablic (oddzielnie dla pierwszego i drugiego dysku systemowego) przesyłane są informacje, które wprowadził użytkownik. Nieco inaczej od reszty traktowane są pozycje 41h i 46h tablicy wektorów przerwań, ponieważ nie wskazują na żadną z procedur obsługi przerwań. Ustawiane są na początkowe adresy tych tablic z parametrami dysków. Budowa tych tablic jest taka sama jak zwracana przez funkcję 08h. Funkcja 09h działa więc na zasadzie odnalezienia (przy pomocy wskaźników INT41h oraz INT46h) tablic z parametrami geometrycznymi i pokazanie zawartości do „dyspozycji” BIOS-u.
0Ah	Zostają odczytane sektory (od jednego do 127) i umieszczone w pamięci operacyjnej (w określonym buforze). System ECC kontrolera nie przeprowadza żadnych korekcji. Dane ze wszystkich sektorów przesyłane są w niezmienionym stanie.
0Bh	Sektory od jednego do 127 zostają zapisane (razem z bajtami ECC). Sektory pobierane są z określonego bufora w pamięci operacyjnej. System ECC kontrolera nie przeprowadza żadnych korekcji. Dane ze wszystkich sektorów przesyłane są w niezmienionym stanie. Funkcja ta daje możliwość sprawdzenia działania układów ECC. Aby to sprawdzić należy celowo zapisać sektor wraz ze złymi bajtami kontrolnymi. Potem należy poddać sektor próbie odczytu.
0Ch	Zostaje aktywowana określona głowica i ustawiana nad żądanym cylindrem.
0Dh	Następuje reset napędu.
0Eh	Do wskazanego obszaru pamięci operacyjnej zostaje przesłana aktualna zawartość 512-bajtowego bufora kontrolera. Nie są czytane żadne dane z dysku.
0Fh	Do bufora kontrolera (ze wskazanego obszaru pamięci) transmitowane jest 512 bajtów. Nie są zapisywane żadne dane na dysk.
10h	Funkcja ta służy do sprawdzania gotowości dysku do wykonywania poleceń.
11h	Następuje kalibracja czyli funkcja ustawia głowicę nad ścieżką zerową.
12h	Zostaje sprawdzona pamięć RAM kontrolera dysku twardego. Nie każda wersja BIOS-u ma opracowaną tę funkcję.
13h	Zostaje przeprowadzony obszerny test napędu przez kontroler i zwrócenie błędu jeżeli wystąpi ewentualny błąd. Nie każda wersja BIOS-u ma opracowaną tę funkcję.
19h	Funkcja ta przydatna jest w razie konieczności transportu napędu, który (dysk) nie jest wyposażony w odpowiedni mechanizm, który to po wyłączeniu zasilania samoczynnie „parkuje” głowicę. Funkcja 19h przesuwa głowice nad cylinder. Ma to za zadanie chronić głowice jak również powierzchnię magnetyczną przed ewentualnymi uszkodzeniami spowodowanymi wstrząsami.
41h	Funkcja sprawdza, czy dysk jest zgodny ze specyfikacją EIDE. Nie każda wersja BIOS-u ma opracowaną tę funkcję.
48h	Następuje odczytanie parametrów dysku twardego EIDE. Nie każda wersja BIOS-u ma opracowaną tę funkcję.

2.System operacyjny to oprogramowanie zarządzające systemem komputerowym, tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań użytkownika.

W celu uruchamiania i kontroli zadań użytkownika system operacyjny zajmuje się:

• planowaniem oraz przydziałem czasu procesora poszczególnym zadaniom,
• kontrolą i przydziałem pamięci operacyjnej dla uruchomionych zadań,
• dostarcza mechanizmy do synchronizacji zadań i komunikacji pomiędzy zadaniami,
• obsługuje sprzęt oraz zapewnia równolegle wykonywanym zadaniom jednolity, wolny od interferencji dostęp do sprzętu.

Dodatkowe przykładowe zadania, którymi może, ale nie musi zajmować się system operacyjny to:

• ustalanie połączeń sieciowych
• zarządzanie plikami.

Wiele systemów operacyjnych posiada środowiska graficzne ułatwiające komunikacje maszyny z użytkownikiem.

Budowa systemu operacyjnego

Przyjęto podział na trzy główne elementy budowy systemu operacyjnego:

• jądro systemu wykonujące i kontrolujące ww. zadania.
• powłoka – specjalny program komunikujący użytkownika z systemem operacyjnym,
• system plików – sposób zapisu struktury danych na nośniku.

Jądro składa się z następujących elementów funkcjonalnych:

• planisty czasu procesora, ustalającego które zadanie i jak długo będzie wykonywane,
• przełącznika zadań, odpowiedzialnego za przełączanie pomiędzy uruchomionymi zadaniami,
• Dodatkowo:
• modułu zapewniającego synchronizacje i komunikację pomiędzy zadaniami,
• modułu obsługi przerwań i zarządzania urządzeniami,
• modułu obsługi pamięci, zapewniającego przydział i ochronę pamięci.
• innych zależnie od funkcji i przeznaczenia systemu.

3.System operacyjny odpowiada za:

• Zarządzanie zasobami komputera m.in. procesorem, pamięcią, urządzeniami zewnętrznymi  oraz przydzielanie zasobów procesom.
• Ochronę danych i pamięci - tak, aby jeden proces, w wyniku błędu nie mógł zniszczyć innego procesu.
• Automatyzację najczęœściej wykonywanych funkcji.
• Udostępnienie użytkownikom systemu poleceń lub systemu graficznego, który umożliwia interakcję użytkownika z systemem komputerowym.
• Udostępnianie systemu plików: system operacyjny organizuje i ułatwia dostęp do informacji np. w postaci hierarchicznego systemu plików.
• Udostępnianie œrodowiska do wykonywania programów: system operacyjny dostarcza struktur danych do organizacji wykonywania programu oraz zachowywania i odtwarzania stanu przetwarzania.
• Udostępnianie programistom mechanizmów komunikacji między procesami oraz mechanizmów synchronizacji procesów.
• Sterowanie urządzeniami wejśœcia - wyjśœcia: odpowiednie moduły sterujące oraz system operacyjny kontrolują i koordynują pracę urządzeń zewnętrznych oraz poœśredniczą w efektywnym przekazywaniu danych pomiędzy jednostką centralną, a tymi urządzeniami.
• Obsługę podstawowej klasy błędów: system operacyjny reaguje na błędy użytkowników, programistów oraz systemu.

4.Podział systemów operacyjnych

Najszerszym, ale najbardziej podstawowym kryterium podziału systemów operacyjnych jest podział na:

• system operacyjny czasu rzeczywistego (RTOS)
• systemy operacyjne czasowo niedeterministyczne

Podział ten odnosi się do najbardziej podstawowej funkcjonalności systemu operacyjnego jakim jest planowanie i przydział czasu procesora poszczególnym zadaniom.

Ze względu na sposób realizacji przełączania zadań systemy operacyjne można podzielić na:

• systemy z wywłaszczaniem zadań
• systemy bez wywłaszczania.

Inny rodzaj podziału to podział na:

• otwarte systemy operacyjne
• wbudowane systemy operacyjne.

Systemy otwarte można uruchomić na dowolnej maszynie wskazanego rodzaju np. PC i w określonym stopniu modyfikować. Systemy wbudowane jak sama nazwa wskazuje są zaszyte (wbudowane) wewnątrz urządzeń użytkowych, maszyn pojazdów itp. Aby uzyskać wysoką niezawodność pracy minimalizuje się w takich przypadkach możliwość dokonywania zmian w konfiguracji systemu operacyjnego.

Pod względem środowiska użytego do implementacji systemu można wprowadzić podział na:

• programowe
• sprzętowe.

Sprzętowe systemy operacyjne to: sprzętowo programowe rozwiązania integrowane z wybraną architekturą procesora. W takim przypadku sprzętowa część systemu przyśpiesza wybrany zakres czynności wykonywanych przez system (przykładowo przełączania zadań i zachowywanie ich kontekstu).

Można ustalić pewną relację pomiędzy wymienionymi kryteriami podziału. Zazwyczaj jako otwarte systemy operacyjne spotyka się systemy w pełni programowe, czasowo niedeterministyczne stosujące wywłaszczenie przy przełączaniu zadań. Wbudowane systemy operacyjne są najczęściej czasowo deterministyczne, zazwyczaj nie stosują wywłaszczenia zadań, bywa, że są realizowane również w sprzęcie.

5. System plików – metoda przechowywania plików, zarządzania plikami, informacjami o tych plikach, tak by dostęp do plików i danych w nich zgromadzonych był łatwy dla użytkownika systemu; także: wolumin.

Systemy plików stosuje się dla różnych nośników danych, takich jak dyski, dyskietki, a także w strumieniach danych, sieciach komputerowych, pamięciach. We współczesnych systemach operacyjnych bezpośrednie operowanie na danych w plikach zarezerwowane jest tylko dla systemu operacyjnego, aplikacje mają dostęp tylko do operacji na plikach i mają zabroniony bezpośredni dostęp do nośnika danych.

Z formalnego punktu widzenia system plików to reguły umieszczania na nośniku abstrakcyjnych danych oraz informacji umożliwiających przechowywanie tych danych, łatwy i szybki dostęp do informacji o danych oraz do tych danych, manipulowania nimi, a także sposobach usuwania ich.

• Linux- rodzina uniksopodobnych systemów operacyjnych opartych na jądrze Linux. 

• DOS (ang. Disk Operating System) – pierwszy przenośny (dyskowy) system operacyjny (OS) komputerów PC i mikrokomputerów lat 80. zawierający m.in. rozszerzenia programowe procedur sprzętowych BIOSu oraz interpreter poleceń.
  
• Microsoft Windows – rodzina systemów operacyjnych wyprodukowanych przez firmę Microsoft. Systemy rodziny Windows działają na serwerach, systemach wbudowanych oraz na komputerach osobistych, z którymi są najczęściej kojarzone.

• Mac/Apple

Lekcja 2 klasa 3

T: Budowa komputera.

Komputer (z ang. computer od łac. computare – liczyć, sumować; dawne nazwy używane w Polsce: mózg elektronowy, elektroniczna maszyna cyfrowa, maszyna matematyczna) – maszyna elektroniczna przeznaczona do przetwarzania informacji, które da się zapisać w formie ciągu cyfr albo sygnału ciągłego.

Mimo że mechaniczne maszyny liczące istniały od wielu stuleci, komputery w sensie współczesnym pojawiły się dopiero w połowie XX wieku, gdy zbudowano pierwsze komputery elektroniczne. Miały one rozmiary sporych pomieszczeń i zużywały kilkaset razy więcej energii niż współczesne komputery osobiste (PC), a jednocześnie miały miliardy razy mniejszą moc obliczeniową.

Małe komputery mogą zmieścić się nawet w zegarku i są zasilane baterią. Komputery osobiste stały się symbolem ery informatycznej i większość utożsamia je z „komputerem” właśnie. Najliczniejszymi maszynami liczącymi są systemy wbudowane sterujące najróżniejszymi urządzeniami – od odtwarzaczy MP3 i zabawek po roboty przemysłowe.

 

Podstawowe elementy komputera.

Większość współczesnych komputerów opartych jest na tzw. architekturze von Neumanna (od nazwiska Johna von Neumanna), tj. składa się z trzech typów podstawowych elementów:

• procesora – podzielonego na część arytmetyczno-logiczną czyli układu, który faktycznie wykonuje wszystkie konieczne obliczenia oraz część sterującą (często obok CPU obecny jest także GPU, czy procesor dźwięku). 
  
  
  
• pamięci RAM – (od ang. Random Access Memory) czyli układy scalone, które przechowują program i dane (umożliwia to m.in. samomodyfikację programu) oraz bieżące wyniki obliczeń procesora i stale, na bieżąco wymienia dane z procesorem
  
  
  
• urządzeń wejścia/wyjścia – które służą do komunikacji komputera z otoczeniem.

 Typy komputerów

Współcześnie komputery dzieli się na:

• komputery osobiste („PC”, z ang. personal computer) – o rozmiarach umożliwiających ich umieszczenie na biurku, używane zazwyczaj przez pojedyncze osoby
• komputery domowe – poprzedniki komputerów osobistych, korzystające z telewizora, jako monitora.
• konsola – komputer wyspecjalizowany w programach rozrywkowych. Zazwyczaj korzysta z telewizora jako głównego wyświetlacza. Posiada ograniczone oprogramowanie przygotowane do wydajnego uruchamiania programów i gier. Na niektórych modelach można zainstalować inny system operacyjny i wykorzystywać do specyficznych zastosowań, np. procesory graficzne konsoli PS3 nadają się np. do łamania różnego rodzaju kodów.
• komputery mainframe – często o większych rozmiarach, których zastosowaniem jest przetwarzanie dużych ilości danych na potrzeby różnego rodzaju instytucji, pełnienie roli serwerów itp.
• komputery gospodarcze – używane w gospodarstwach rolnych w celu efektywnego sterowania procesami produkcyjnymi.
• superkomputery – największe komputery o dużej mocy obliczeniowej, używane do czasochłonnych obliczeń naukowych i symulacji skomplikowanych systemów.
• komputery wbudowane – (lub osadzone, ang. embedded) specjalizowane komputery służące do sterowania urządzeniami z gatunku automatyki przemysłowej, elektroniki użytkowej (np. telefony komórkowe itp.) czy wręcz poszczególnymi komponentami wchodzącymi w skład komputerów.

Jednostka systemowa (zwana także jednostką centralną lub komputerem) – zasadnicza część zestawu komputerowego zawierająca najważniejsze elementy składowe komputera, zawarte we wspólnej obudowie, stanowiąca zazwyczaj jednostkę handlową. W zależności od konstrukcji danego typu komputera, zawiera: zasilacz, płytę główną z procesorem, pamięcią operacyjną oraz porty do komunikacji z pozostałymi składnikami zestawu komputerowego. W skład jednostki centralnej mogą wchodzić również dalsze składniki jak dysk twardy, karty rozszerzeń, itd.

Od czasów wydania charakterystycznej wizualnie serii komputerów iMac wygląd jednostki systemowej stał się przedmiotem zainteresowania producentów i użytkowników popularnych komputerów osobistych. Wcześniej ich obudowy były zwykle jednolicie szare w kształcie prostopadłościanu, inne projekty plastyczne można było spotkać tylko wśród modeli komputerów markowych.

Samodzielne dostosowywanie wyglądu pecetów przez użytkowników określa się jako modyfikowanie komputera (ang. case modding) i jest analogiczne do zjawiska tuningu w motoryzacji.

Pojęcie to wprowadzono by odróżnić je od używanego wcześniej w kontekście ściśle informatycznym, gdzie jednostka centralna (CPU) oznacza procesor wraz z pamięcią operacyjną.

Urządzenie wejścia-wyjścia, urządzenie we/wy, urządzenie I/O służy do komunikacji systemu komputerowego z jego użytkownikiem lub innym systemem przetwarzania danych. Urządzenie wejścia-wyjścia służy często do zamiany wielkości fizycznych na dane przetwarzane przez system lub odwrotnie. Np. mysz komputerowa przetwarza ruch ręki, odbiornik GPS aktualne położenie geograficzne, a monitor komputera przetwarza dane komputerowe na obraz.

Dane wejściowe to te, które są przekazywane do systemu, a dane wyjściowe to te, które z systemu są wysyłane.

• urządzenia wejścia to np.:
•  klawiatura 
  
  
  
• mysz komputerowa
  
   
• skaner
  
   
• dżojstik 
  
  
  
• mikrofon
  
   
• odbiornik GPS 
  
  
  
• czytnik linii papilarnych 
  
  
  
• kamera internetowa
  
  
  
•  urządzenia wyjścia to np.:
•  monitor
  
  
  
•  drukarka
  
  
  
•  głośniki
  
  
  
•  słuchawki
  
  
  
•  brzęczyk
  
  
  
• ploter
  
   
• urządzenia wejścia i wyjścia to np.:
•  karta sieciowa
• modem
• ekran dotykowy
• moduł Bluetooth
•  moduł IrDA
• złącze USB
• wszelkie inne nośniki danych z możliwością zapisu i odczytu.

Lekcja 1 klasa 3

T: Kierunki rozwoju IT. Aspekty etyczne, prawne, społeczne w zastosowaniach informatyki.

1. Historia informatyki, w dzisiejszym znaczeniu tego słowa, rozpoczyna się w latach 40. XX wieku, kiedy pojawiają się pierwsze kalkulatory służące m.in. do mechanizacji procesu dekryptażu szyfrogramów niemieckiej maszyny szyfrowej Enigma. Są jednakże autorzy, sięgający w przeszłość aż do początków cywilizacji i upatrujący pierwocin informatyki(rozumianej po prostu jako dział techniki, zajmujący się sprzętowym przetwarzaniem informacji, zwłaszcza wyrażonej liczbowo) już w nacinaniu karbów na kości czy gałęzi, za pomocą której to czynności pierwotny człowiek odwzorowywał liczebność stada czy oddziałów wroga.

• 1943 - 31 maja w Moore School of Electrical Engineering w Filadelfi powstaje ENIAC (Electronic Numerical Interpreter And Calculator), pierwszy na świecie komputer, konstruowany przez J.P. Eckerta i J.W. Mauchly'ego na uniwersytecie Pensylwanii, dla potrzeb obliczeń balistycznych Marynarki Wojennej USA. 
  
• 1944 - Powstaje komputer Harvard Mark I przeznaczony dla uniwersytetu w Harwardzie. 
  
• 1945 - J. Presper Eckert i John Mauchly budują komputer EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer). 
  
• 1946 - 14 lutego ENIAC zostaje ukończony. Składał się z 17 468 lamp elektronowych, pobór mocy wynosił 130 kW, mógł wykonać 5 tys. operacji dodawania lub 300 operacji mnożenia na sekundę, a także przechować w pamięci 20 liczb dziesięciocyfrowych. ENIAC liczył w układzie dziesiętnym, a jego programowanie polegało na ręcznej konstrukcji połączeń na specjalnych tablicach połączeniowych, w przeciwieństwie do późniejszych maszyn, w których konstrukcja fizyczna nie ulega zmianie a zmienia się jedynie wykonywany kod. 
• 1960 - W listopadzie firma DEC przedstawia PDP-1, pierwszy komputer wyposażony w monitor i klawiaturę. 
  pdp7
• 1971 - Ted Hoff, S. Mazor i F. Fagin opracowują 4-bitowy, pierwszy mikroprocesor Intel 4004 (108 Khz). Jego cena wynosiła 200 USD. 
  
• 1972 - Powstaje procesor Intel 8008 (200 Khz), pierwszy 8 bitowy układ, zastąpiony niebawem przez Intel 8080. 
• 1985 - Powstaje Windows 1.0, graficzny system operacyjny opracowany przez firmę Microsoft. 
  
• 1999 - Microsoft wypuszcza Internet Explorer 5.0.

2. 

• Prawa autorskie- – pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, upoważniających autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej.
• Źródło praw autorskich w Polsce to przyjęta w 1994 roku (a następnie nowelizowana) ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych reguluje między innymi przedmiot i podmiot prawa autorskiego, wyjątki i ograniczenia praw autorskich, okres obowiązywania praw autorskich oraz ochronę przedmiotu prawa autorskiego. Podstawowym założeniem jest rozróżnienie autorskich praw osobistych oraz autorskich praw majątkowych. Ustawa – zgodnie z nazwą reguluje także prawa pokrewne – związane z wykonaniami, produkcją i dystrybucją utworów.

3. Przyszłość informatyki

   Procesory, pamięć operacyjna, zasilacze – to podstawowe części naszych komputerów. Obok prób stworzenia komputerów kwantowych czyli układów fizycznych, do opisu których wymagana jest mechanika kwantowa, zaprojektowanych tak, aby wynik ewolucji tych układów reprezentował rozwiązanie określonego problemu obliczeniowego  naukowcy pracują nad maszynami budowanymi z DNA i właśnie udało się im osiągnąć pierwszy poważny sukces.

Co warto dodać, naukowcy planują wykorzystanie tego typu “komputerów DNA” przede wszystkim w medycynie, do programowania cząsteczek biologicznych, z czym tradycyjna elektronika radzi sobie bardzo opornie (o ile w ogóle). Jako że interakcje między fragmentami DNA są dokładnie znane, a ich produkcja podlega pełnej kontroli, planuje się tworzenie całych systemów do badania środowisk molekularnych, podejmujących zarazem działania na poziomie chemicznym.